Bí quyết ôn thi các môn cuối cùng của Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2011

Ngày 04/6/2011, 3 môn thi cuối cùng là Toán, Ngoại ngữ và Lịch sử của Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2011 sẽ được tổ chức thi. 1.053.081 thí sinh trên cả nước sẽ bước vào ngày  thi cuối cùng của kỳ thi tốt nghiệp năm nay, Website www.hutech.edu.vn xin tiếp tục được tổng hợp một số bí quyết ôn thi đối với các môn thi cuối cùng đến tất cả các thí sinh. Chúc các bạn sẽ hoàn thành tốt các bài thi của mình.

Bí quyết ôn thi tốt nghiệp môn Toán

Khi ôn tập, các em ôn theo từng chủ đề; cần đọc lại các bài học, sau đó tự làm cho mình một đề cương ôn tập. Mỗi một chủ đề các em cần hệ thống các kiến thức cơ bản, tóm tắt phương pháp giải của các dạng bài tập, ghi chú những sai sót thường mắc phải. Nên ôn tập theo cấu trúc đề của  Bộ GD-ĐT.

-  Phần Giải tích: Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị các hàm số: Ôn bậc 3, bậc 4 trùng phương và hàm hữu tỉ bậc 1/bậc 1 thật thành thạo. Một số bài toán liên quan đến khảo sát hàm số như: Viết phương trình tiếp tuyến, biện luận sự tương giao giữa hai đường, biện luận số nghiệm của phương trình bằng đồ thị, điều kiện để hàm số tăng hay giảm trên một tập cho trước, điều kiện để hàm số có cực trị… Tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số trên tập hợp X cho trước…

Phương trình, bất phương trình mũ và lôgarit: Cần nắm vững các công thức biến đổi mũ, lôgarit và cách giải các phương trình, bất phương trình cơ bản: Đưa về cùng cơ số; đặt ẩn phụ; mũ hóa hay lôgarit hóa; đoán nghiệm…

Nguyên hàm, tích phân và ứng dụng: Tìm nguyên hàm của các hàm số cơ bản; Tính các tích phân dạng cơ bản (các công thức tích phân từng phần thường gặp, các cách đổi biến số (lưu ý tích phân của f(x) = sinmx.cosnx); Tính diện tích hình phẳng; Tính thể tích hình tròn xoay quanh trục Ox.

Số phức: Biết tìm phần thực - phần ảo - môđun của số phức. Tìm số phức liên hợp. Làm thành thạo các phép toán cộng, trừ, nhân chia số phức. Tập hợp điểm biểu diễn cho số phức thỏa điều kiện cho trước. Nắm vững cách giải phương trình bậc hai với hệ số thực…

-  Phần Hình học không gian: Các công thức tính thể tích khối đa diện: Luyện tập làm các bài toán tính thể tích của tứ diện; của các  hình chóp: đều; có đáy là hình vuông, hình chữ nhật, hình thang và một cạnh  bên vuông góc đáy; có đáy là hình vuông, hình chữ nhật, hình thang và một mặt bên vuông góc đáy; của các hình lăng trụ: đứng, có hình chiếu của một đỉnh thuộc đáy này là một điểm đặc biệt của đáy kia.

Nắm các công thức tính diện tích xung quanh, thể tích của mặt cầu, mặt trụ, mặt nón. Tập trung vào các bài toán tính diện tích xung quanh; tìm tâm và bán kính của mặt cầu ngoại tiếp hình chóp.

-   Phần Hình học giải tích: Tọa độ điểm và vectơ: Nắm cách tìm các điểm đặc biệt trong tam giác, trong tứ diện. Các công thức tính thể tích tứ diện, diện tích tam giác.

Nắm vững cách lập phương trình mặt phẳng trong các trường hợp cơ bản sau: đi qua ba điểm; đi qua một điểm và vuông góc với một đường thẳng; đi qua một điểm và song song với một mặt phẳng; đi qua một điểm và song song với hai đường thẳng; chứa một đường thẳng và vuông góc với một mặt phẳng; chứa hai đường thẳng song song; đi qua một đường thẳng và song song với một đường thẳng khác; đi qua một điểm và qua một đường thẳng. Nắm các công thức tính khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng; giữa hai mặt phẳng song song, xét vị trí tương đối của hai mặt phẳng.

Nắm vững cách lập phương trình đường thẳng trong các trường hợp cơ bản sau: đi qua 2 điểm; đi qua một điểm và vuông góc với một mặt phẳng; đi qua một điểm và song song một đường thẳng; đi qua một điểm và vuông góc với 2 đường thẳng; phương trình hình chiếu của đường thẳng trên mặt phẳng; Cách xét vị trí giữa hai đường thẳng; giữa một đường thẳng và một mặt phẳng. Biết tìm hình chiếu của điểm trên đường thẳng; trên mặt phẳng.

Nắm được cách lập phương trình mặt cầu trong các trường hợp thường gặp: đi qua 4 đỉnh của một tứ diện; có tâm và tiếp xúc với một mặt phẳng; qua 3 điểm và có tâm nằm trên một mặt phẳng; qua 2 điểm và tâm thuộc một đường thẳng. Nắm vững cách tìm tâm và bán kính của đường tròn giao tuyến giữa mặt phẳng và mặt cầu.

-  Phần Đại số: Phương trình, bất phương trình bậc hai: Nắm vững cách xét dấu nhị thức; tam thức bậc 2; định lý đảo về dấu tam thức bậc hai.

Phương trình chứa trị tuyệt đối, chứa căn: Nắm vững các công thức cơ bản; các phương pháp giải: Biến đổi tương đương; đánh giá hai vế; đặt ẩn phụ; nhân liên hợp; đưa về phương trình tích…

Hệ phương trình: Nắm vững cách giải các hệ phương trình: Bậc nhất 2 ẩn; đối xứng loại 1, loại 2; đẳng cấp; hệ phương trình tổng hợp…

Bất đẳng thức, giá trị lớn nhất và nhỏ nhất: Nắm vững phương pháp biến đổi tương đương; ứng dụng bất đẳng thức Cô-si (Cauchy) cho 2 hoặc 3 số không âm; Bu-nhi-a-côp-ski cho 4 số hay 6 số.

Điều kiện về số nghiệm của phương trình, bất phương trình: Nắm phương pháp dùng đồ thị và phương pháp đại số để định giá trị tham số thỏa yêu cầu về nghiệm cho trước.

-  Phần Lượng giác: Giải phương trình lượng giác: Nắm vững công thức nghiệm, cách giải các phương trình: Cơ bản; bậc nhất theo sinx và cosx; bậc 2, 3 đối với một hàm số lượng giác; đưa về tích;… Các em cần học thuộc các công thức lượng giác để biến đổi phương trình nhanh và tốt hơn cũng như các hệ thức lượng giác trong tam giác.

Để học tốt môn Toán, HS phải hiểu, thuộc và nắm vững các kiến thức trong sách giáo khoa. Khi làm bài tập cần theo tuần tự từ dễ đến khó: trước hết hãy làm các bài tập áp dụng trực tiếp các công thức để củng cố lý thuyết, sau đó mới làm các bài tập đòi hỏi suy luận và tư duy tổng hợp. Sau khi làm xong một bài tập cần phải kiểm tra lại các bước giải, rút kinh nghiệm cho mình thông qua lời giải bài toán để nếu sau này gặp bài toán tương tự các em sẽ không lúng túng. Cuối mỗi chương cần phải làm nhiều bài toán tổng hợp.

Thạc sĩ Nguyễn Duy Hiếu (Tổ trưởng Tổ Toán trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM)

Bí quyết ôn thi tốt nghiệp môn Ngoại ngữ

Điểm qua đề thi tốt nghiệp THPT môn Anh văn các năm qua sẽ thấy tổng quan rằng cấu trúc một bài thi như thế là vừa đủ cho học sinh sức học trung bình khá có thể hoàn thành một cách dễ dàng.

Phần từ vựng và cấu trúc sẽ có khoảng 70% số câu hỏi ở mức cơ bản nên thí sinh cần bình tĩnh vận dụng kiến thức đã học để làm bài, sẽ không quá khó đạt điểm 6 môn Anh văn

Riêng môn Anh văn, điểm qua đề thi tốt nghiệp THPT môn Anh văn các năm qua sẽ thấy tổng quan rằng cấu trúc một bài thi như thế là vừa đủ cho học sinh sức học trung bình khá có thể hoàn thành một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, học ngoại ngữ là phải học có hệ thống từ đơn giản đến phức tạp, từ căn bản đến nâng cao. Vì thế ngay từ những lớp dưới, nếu các em lười học từ vựng và làm bài tập ngữ pháp thì với quỹ thời gian còn lại từ nay cho đến lúc thi sẽ khó có thể nắm vững nội dung chương trình. Nhưng dẫu muộn còn hơn không, ngay từ bây giờ nếu các em học đều cho đến ngày thi và lưu ý một số điểm sau đây khi làm bài thì vẫn có thể dễ dàng đạt được 6 hoặc 7 điểm.

Bám sát sách giáo khoa khi ôn

Trong ôn tập, việc bám sát nội dung sách giáo khoa là điều cần thiết để đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp. Hơn nữa, các trường đều phát hành những bộ đề ôn tập sát chương trình thi nên sẽ là “bửu bối” rất tuyệt cho các em. Hệ thống ngữ pháp trong các tài liệu tham khảo cũng là những “vũ khí” rất lợi hại.

Theo kinh nghiệm, khuyết điểm chủ yếu của hầu hết học sinh là nghèo nàn về vốn từ. Để khắc phục tình trạng này, các em cần phải học thuộc một số từ theo chủ đề thường gặp trong chương trình Anh văn lớp 12. Ngoài những câu về ngữ pháp truyền thống, đề thi có xu hướng ra những câu giao tiếp trong thực tế đời thường.

Với phần ngữ âm, để có đáp án đúng và nhanh, thí sinh đừng đọc thầm mà nên phát âm từ được yêu cầu với mức độ khẽ đủ cho tai nhận được trọng âm của từ đặt ở âm tiết nào hay để phân biệt giữa các nguyên âm hay phụ âm với nhau.

Phần từ vựng và cấu trúc là phần thí sinh đã được luyện tập nhiều ở bậc THPT nên cần được làm ở tốc độ dưới một phút một câu, để dành thời gian dư cho phần đọc hiểu. Lưu ý ở phần này, khoảng 70% số câu trong đề thi đều ở mức cơ bản nên thí sinh hãy bình tĩnh vận dụng kiến thức đã học để làm bài. Phần đọc hiểu là phần khó đối với thí sinh.

Với loại bài đọc hiểu, trước hết nên đọc nhanh cả bài và đọc lướt qua các câu hỏi phía dưới để nắm ý chính lẫn những vấn đề liên quan được hỏi. Sau đó đọc chậm hơn, dựa vào từ và cấu trúc trong câu để đoán ý nghĩa của từ khó, gạch chân các chi tiết cần lưu ý (ví dụ các con số biểu thị thời gian, số lượng…), sau đó mới quyết định chọn câu trả lời đúng nhất. Để trả lời loại câu hỏi tìm ý chính của đoạn văn thì hãy đọc kỹ câu đầu tiên và câu cuối cùng của đoạn văn.

Với loại bài đọc điền từ vào chỗ trống, đôi khi thí sinh phải đọc đến cuối bài mới tìm đúng đáp án. Chú ý đáp án không chỉ làm câu có nghĩa mà còn phải phù hợp với cấu trúc hoặc từ sử dụng trong câu đó.

Lưu ý trong cấu trúc đề

Cấu trúc đề thi môn tiếng Anh có 50 câu, gồm các phần:

- Ngữ âm: Gồm 5 câu, trong đó có kiểm tra về trọng âm, nguyên âm và phụ âm.

- Ngữ pháp - từ vựng: Gồm 3 nội dung chính là danh từ/đại từ/động từ (thời và hợp thời)/tính từ/từ nối… (khoảng 9 câu); cấu trúc câu (khoảng 6 câu); phương thức cấu tạo từ và chọn từ/cụm từ/cụm từ cố định… (khoảng 7 câu).

- Chức năng giao tiếp: Gồm 3 câu kiểm tra về từ/câu thể hiện chức năng giao tiếp đơn giản…

- Kỹ năng đọc: Gồm điền từ vào chỗ trống (sử dụng từ/ngữ nghĩa, ngữ pháp, nghĩa từ vựng); một bài text (độ dài chừng 150 từ trong khoảng 5 câu); đọc hiểu một bài text (chừng 200 từ trong khoảng 5 câu). Ngoài những câu hỏi kiểm tra đọc hiểu, cần chú trọng từ vựng (cận/nghịch nghĩa trên cơ sở văn cảnh), lưu ý là yếu tố văn hóa được khuyến khích…

- Kỹ năng viết: Gồm khoảng 5 câu phát hiện lỗi sai cần sửa cho câu đúng (đặc biệt lỗi liên quan đến kỹ năng viết) và khoảng 5 câu viết chuyển hóa/kết hợp câu… (ở cấp độ phrase đến clause) hoặc chọn câu/cấu trúc cận nghĩa.

Tóm lại, nếu đã thực hành nhiều loại bài trắc nghiệm với cấu trúc đề như trên thì kết quả làm bài hẳn sẽ tốt.

Phân phối thời gian hợp lý

Để làm tốt đề thi trắc nghiệm môn tiếng Anh, thí sinh cần phân phối thời gian làm bài hợp lý. Không nên dừng lại quá lâu ở một câu hỏi mà thí sinh cho là khó nhưng cũng không vội vàng chọn câu trả lời mà chưa đọc hết 4 chọn lựa (A, B, C, D). Thí sinh cần loại trừ nhanh 2 chọn lựa sai thì sẽ còn lại một chọn lựa đúng và một chọn lựa gần đúng, cẩn thận để rút ra đáp án từ 2 chọn lựa này.

Theo: thầy Phạm Tân Hoàng (Giáo viên Trường THPT Vĩnh Viễn - TPHCM)/(GD/NLDO)

Bí quyết ôn thi tốt nghiệp môn Lịch sử

Lịch sử là một môn học thuộc ngành khoa học xã hội và nhân văn. Đây là một môn học rất quan trọng nhằm cung cấp cho người học những hiểu biết về lịch sử dân tộc và các nước trên thế giới, hình thành nhân sinh quan và thế giới quan đúng đắn. Qủa thật không có môn học nào có ưu thế hơn môn Lịch sử về giáo dục nhân cách cho con người.

Tuy nhiên, để làm chủ và nắm vững tri thức Lịch sử không dễ. Khoa học Lịch sử có những đặc điểm sau đây:

- Đó là tính chính xác tuyệt đối. Bài làm sử không thể viết chung chung mà phải có sự kiện, năm tháng, nhận định cụ thể, rõ ràng chính xác. Trong lịch sử, phải, trái, chính, tà là rõ ràng. Viết sai sự kiện, năm tháng, nhận định là không được.

- Lịch sử thế giới và trong nước phát triển từ thấp tới cao theo qui luật tiến hoá của lịch sử loài người. Khi học tập cần tuân thủ qui luật nhận thức, phương pháp luận khoa học Lịch Sử.

- Phải bảo đảm tính Đảng trong khoa học Lịch Sử. Lịch Sử là một khoa học khách quan nhưng trong nhận thức lại mang nhiều yếu tố chủ quan tuỳ thuộc người học. Đối với chúng ta, tính Đảng và tính khoa học là đồng nhất. Cần phải trên cơ sở nắm vững đường lối của Đảng thì nhận thức Lịch Sử mới đúng đắn được.

Thứ hai, phải nắm chắc nội dung cơ bản chương trình môn học lịch sử lớp 12. Bộ Giáo dục và đào tạo đã có sách hướng đẫn ôn thi tốt nghiệp môn Lịch Sử.Đó là kiến thức cơ bản. Chúng ta không học tủ nhưng cần phải có trọng tâm ôn tập. Có thể  gợi ý một số nội dung cần tập trung  sau đây:

Lịch Sử thế giới :

Chuơng I : “Sự hình thành trật tự thế giới mới” cần nắm các nội dung:Hội nghị Ianta.; Tổ chức liên hợp quốc.

Chương II :”Liên Xô, Đông Âu, Liên bang Nga”, cần nắm : Những thành tựu của Liên Xô từ 1945- đầu những năm 70; Liên bang Nga 1991-2000.

Chương III :”Các nước Á,Phi và Mĩlatinh “ cần tập trung vào :Trung Quốc(1946-1959, 1978- 2000); Lào, Cămpuchia; Hiệp hội các nước Đông Nam Á; Ấn Độ 1945- 1950; Các nước châu Phi và Milatinh( cuộc đấu tranh giành độc lập)

Chương IV:  “Các nước TBCN”, cần chú trọng: Nước Mĩ ( chính sách đối ngoại1945-1973); Nhật Bản( 1945-1973); Liên minh châu Âu.

Chương V: Quan hệ quốc tế sau chiến tranh cần chú trọng: Chiến tranh lạnhvà những biểu hiện của nó; Xu thế hoà hoãn ,chấm dứt chiến tranh lạnh; Thế giới sau chiến tranh lạnh.

Chương VI : “Cách mạng khoa học và xu thế toàn cầu hoá”, cần nắm được: Thành tựu của cách mạng khoa học công nghệ và tác động của nó; Những biểu hiện của toàn cầu hoá và tác động của nó.

Lịch Sử Việt Nam :

Chương I: Thời kì 1919-1930 cần chú trọng:Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc; Hội Việt Nam cách mạng thanh niên; Sự thành lập Đảng cộng sản Việt Nam.

Chương II: Thời kì 1930-1945 cần chú trọng : Phong trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ-Tĩnh; Phong trào dân chủ 1936-1939; Phong trào giải phóng dân tộc 1939-1945 (Hội nghị Trung ương tháng 11/1939, Hội nghị Trung ương VIII, Cao trào kháng Nhật cứu nước và Tổng khởi nghĩa tháng Tám, sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám)

Chương III: Thời kì 1945-1954 cần nắm được: Sách lược đối phó với quân Tưởng, quân Pháp năm đầu tiên sau cách mạng tháng Tám; Nguyên nhân và đường lối kháng chiến toàn quốc; Chiến dịch Việt Bắc, Biên giới, Điện Biên Phủ; Đại hội Đảng lần thứ II; Hiệp định Giơnevơ; Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp.

Chương IV: Thời kì 1954-1975 cần nắm được: Phong trào đồng khởi ở miền Nam 1959-1960; Âm mưu thủ đoạn của “chiến tranh đặc biệt” và thắng lợi của quân dân miền Nam 1961-1965; Âm mưu thủ đoạn của “chiến tranh cục bộ” và thắng lợi của quân dân miền Nam 1965-1967, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu thân 1968; Âm mưu thủ đoạn của “Việt Nam hoá chiến tranh” và thắng lợi của quân dân miền Nam1969- 1971, cuộc Tiến công chiến lược năm 1972; Hiệp định Pa ri về Việt Nam; Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975; Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Chương V: Thời kì 1975- 2000 cần chú ý:Việc hoàn thành thống nhất nước nhà về mặt nhà nước; Hoàn cảnh, nội dung đường lối đổi mới, thành tựu, hạn chế  của các kế hoạch 5 năm 1986-1990,1991-1995, 1996-2000.

Thứ ba là phương pháp ôn tập. Học phải có phương pháp. Mỗi người có phương pháp học tập riêng nhưng theo tôi cần học khái quát trước, sau đó mới đi vào chi tiết từng bài. Học phải đọc to, diễn cảm, kết hợp ghi chép, học lúc yên tĩnh (về khuya hoặc sáng sớm). Phải thường xuyên ôn tập vì nếu không  kiến thức sẽ quên ngay.

Thứ tư là phương pháp làm bài. Bài làm môn Lịch Sử phải bảo đảm cả về lượng và chất. Lượng ở đây là số trang tối thiểu phải có. Thông thường bài Sử trong 60 phút phải cố gắng viết được 4 đến 6 trang. Chất ở đây là kiến thức phải chính xác, đầy đủ theo yêu cầu của đề bài. Hình thức trình bày phải sạch sẽ, không tẩy xoá, không để các khoảng trắng. Câu văn phải trong sáng dể hiểu, ít sai lỗi chính tả. Bài Sử cũng như bài văn, hết sức hạn chế gạch đầu dòng, trừ một số ngoại lệ như nội dung Hiệp định, nguyên nhân thắng lợi, bài học kinh nghiệm.

Tóm lại để đạt điểm thi tốt nghiệp môn Lịch Sử cao phải chăm học, học và làm bài phải có phương pháp, trên hết phải yêu thích môn Lịch Sử, bởi vì làm bất cứ việc gì cũng phải có tình cảm. Không yêu thích Lịch Sử thì không thể học tốt môn Lịch Sử được.

Tiến sĩ Đỗ Văn Toán (GV Lịch sử trường THPT chuyên ĐHSP)

Tổng hợp: www.hutech.edu.vn