Toàn văn bài phát biểu của TS. Bùi Phan Anh Thư, Trưởng Khoa KHXH&NV, Trường Đại học Công nghệ TP. HCM trong lễ đón tân sinh viên khóa 2017, ngày 02/10/2017.
"Xin chào các em tân sinh viên,
Các em đang đến một trong những địa chỉ lý thú và hữu ích cho việc học đại học tại Việt Nam - Trường Đại học Công nghệ Tp.HCM (HUTECH).
Trường của chúng ta đang nỗ lực để có đủ các điều kiện và nhu cầu học tập cho các em. Trước tiên, chúng cô xin chào đón các em vì điều đó.
Tuy nhiên, cô cũng phải nói ngay rằng, các em đang ở trong một giai đoạn học tập vô cùng khó khăn, nơi mà các thách thức, thậm chí sự thất vọng còn nhiều hơn sự lạc quan và tự hào.
Vì sao vậy? Vì rất có thể trên đường đến buổi khai giảng này, có em đã đi xe ôm đến, mà người chạy xe đó là một sinh viên tốt nghiệp hạng ưu nhưng ra trường chưa có việc làm, chưa thể ứng tuyển vào bất cứ cơ quan nào. Nếu đường vào đại học khó 5 khó 7, thì đường xin việc khó 9 khó 10. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, hơn 26% sinh viên ra trường là thất nghiệp, hơn 70% làm trái ngành nghề, chỉ có khoảng 4-5% sinh viên làm đúng ngành nghề mà mình đã học.
Sáng 5/9/2016, Việt Nam có hơn 22,5 triệu học sinh, sinh viên cả nước bước vào năm học 2016 - 2017. Con số dự tính của năm 2017 - 2018 cũng nhiều tương tự như vậy. Nghĩa là chúng ta đang có gần 1/4 dân số đi học; số người đi học của chúng ta nhiều tương đương tổng dân số của Australia. Nhiều hơn và nhiều hơn rất nhiều dân số của Hà Lan, Bồ Đào Nha, Cộng hòa Séc, Thụy Điển, Áo, Thụy Sĩ, Paraguay, Đan Mạch, Na Uy, Croatia v.v..., những quốc gia nhiều lần xuất hiện tại vòng chung kết bóng đá thế giới.
Các em tân sinh viên thân mến,
Trong bối cảnh người người đi học, cùng nhiều thách thức như vậy, chẳng lẽ chúng ta không vào đại học?. Nên khi đã vào, cô nghĩ các em cần nhanh chóng xác định cho mình tâm thế học. Học như thế nào, và học để làm gì là những câu hỏi cần đặt ra, cần trả lời ngay trong những ngày đầu tiên.
Thầy cô sẽ bên cạnh các em để cùng tìm câu trả lời.
Có nhiều người dành một thời gian dài ở trường đại học và sau đại học, bỏ gần như cả cuộc đời để theo đuổi thi ca, âm nhạc, triết học v.v... tất nhiên trong đó cả có cô, gần hai mươi năm đi học văn chương.
Mục đích học của những người này rõ ràng không phải vì xin việc, hoặc vì có thu nhập cao trước mắt, càng không thể để khởi nghiệp, để làm giàu.
Một con người hoàn thiện, cũng giống như một đất nước hoàn thiện, chắc chắn, không chỉ cần có mỗi đồng tiền và chỉ vì đồng tiền.
Riêng ở khía cạnh làm việc và kiếm tiền sau khi tốt nghiệp, nghe con số hơn 70% làm trái ngành nghề, thật đáng buồn và đáng lo. Nhưng có đáng sợ không? Cô nghĩ là không! Hãy nhìn vào cuộc sống, nhìn vào những người thật sự thành công, có phải 100% đang làm đúng nghề đã học, hay cũng có rất nhiều người làm không đúng nghề mà vẫn thành công. Trong trường hợp làm không đúng nghề mà vẫn thành công này, học là tìm kiếm một nền tảng cho tư duy, cho ứng xử và cho cách thế sống khi vào đời. Nghề gốc, hoặc nghề tay phải rất quan trọng, nhưng không phải là tất cả, nên đừng xem thường nghề tay trái, nghề phái sinh, nghề do cơ duyên đưa đẩy.
Cựu Chủ tịch Đại Hội đồng Liên hiệp quốc, bà Vijaya Lakshmi Pandit (1900 - 1990) từng nói: “Mục tiêu của giáo dục không phải là dạy cách kiếm sống hay cung cấp công cụ để đạt được sự giàu có. Đó phải là con đường dẫn lối cho tâm hồn vươn đến cái chân, đồng thời thực hành cái thiện”. (“Education is not merely a means for earning a living or an instrument for the acquisition of wealth. It is an initiation into life of spirit, a training of the human soul in the pursuit of truth and the practice of virtue”).
Câu nói này của bà Vijaya cũng tương tự như câu mà ông Khổng Tử từ trước Công nguyên, trong sách Đại học: “Đại học chi đạo, tại minh minh đức, tại thân dân, tại chỉ ư chí thiện”. (Ý nói: Con đường đại học là cách làm cho cái đức xán lạn, làm cho người dân thân thương, và dừng lại ở ngưỡng của cái thiện).
Các em tân sinh viên thân mến,
Nếu không xác định được tâm thế học, mục đích của việc học, cô xin cam đoan rằng các em khó tìm được niềm vui và sự thành công từ việc học của mình. Lúc ấy, học vẫn là nặng nhọc, mệt mỏi và thách thức. Còn khi em đã có đam mê và hi sinh vì việc học, con đường phía trước là thênh thang và ngập tràn niềm vui.
Cô đã từng như thế, nên cô chúc các em thành công.
Nhân đây, cô xin cảm ơn các cộng sự ở HUTECH, đã đồng hành cùng cô trong 6 tháng ngắn ngủi vừa qua để cô được đứng đây nói lên lý tưởng này.
Con cảm ơn bố mẹ và các bậc phụ huynh đã hy sinh quá nhiều cho chúng con.
Em cảm ơn quý thầy cô đồng nghiệp ở HUTECH luôn căn dặn - dẫn lối, để em đi đến cái thiện trọn vẹn trong nghề giáo.
Chị cảm ơn các em đang bớt đi chút nghi ngại, thêm vào nhiều sự tin cậy, để chị biết mình đang làm đúng mọi việc dành cho sinh viên.
Cô cảm ơn các sinh viên HUTECH đầu tiên cô gặp đã cho cô niềm tin.
Cuối cùng, xin tri ân các quân sư trong cuộc đời cô, diễn từ này sẽ trọn vẹn nghĩa tình khi chúng ta còn bên nhau, dù mọi trở ngại.
Xin trân trọng mọi giọt mồ hôi dành cho buổi lễ đón tân sinh viên hôm nay.
Xin cảm ơn!"
TP. Hồ Chí Minh, ngày 02/10/2017
-----------------
친애하는 신입생 여러분!
여러분은 여러분이 간직하고 있는 찬란한 꿈을 실현시킬 수 있는 바로 여기 호치민 기술대학교에 서 있습니다. 우리 학교는 여러분의 공부하고자 하는 욕구를 위해 많은 유리한 조건을 조성하고 있습니다. 우선 우리는 여러분을 환영합니다.
그러나 저는 여러분이 공부하기에는 너무 어려운 시기에 처해있고, 심지어 도약보다는 정체가 희망보다는 절망이 더 많은 현실이 안타깝습니다.
왜 여러분께 이렇게 말씀드렸을까요? 아마 오늘 개강식에 참석하기 위해 오토바이 택시를 이용하신 분이 계실 겁니다. 그 오토바이 기사는 우등으로 대학교를 졸업했지만 아직까지 일자리를 못 찾은 사람일 수 있습니다. 대학입시가 5배, 7배로 어려우면 졸업하고 원하는 직장을 찾는 것은 9배, 10배 어렵습니다. 하노이 국립대 인문사회과학대학의 연구에 따르면 대졸자의 26%는 실업자이고, 70%는 부업을 하며, 겨우 4~5%정도가 자기의 전공에 맞는 직업을 선택한다고 합니다.
2016/9/5일에 전국 베트남 2,250만 명의 학생은 새학기 2016-2017학년도 들어갑니다. 2017-2018학년도에도 그 학생의 수도 그 정도에 이르는 예측합니다. 즉 우리나라의 학생 수는 베트남 인구의 ¼에 차지합니다. 우리나라의 학생 수는 호주의 총인구와 비슷하다고 합니다. 세계 축구경기 결승전에 여러 번 진출하는 국가들입니다.
신입생 여러분!
시련이 많은 것이 공부의 현실이라면 우리는 대학교에 들어가지 말아야 할까요? 이미 학교에 왔으니 여러분은 공부에 전념할 것을 결심해야 합니다. 그리고 “어떻게 공부할 것인가”와 “무엇을 공부할 것인가”에 대한 질문에 최우선적으로 답을 해야 합니다. 걱정하지 마십시오. 우리는 여러분과 함께 이 질문의 답을 찾을 것입니다.
대부분의 삶을 학교에서 보내며 철학, 예술, 과학 등의 학문을 추구하는 사람들도 많이 있습니다. 물론 그 중에 20년 가까이 문학을 공부한 저도 포함됩니다. 이 사람들이 공부하는 목적은 좋은 일자리도, 사회적 지위도, 사업적 발판도, 경제적 이익도 아닙니다. 훌륭한 사람이 훌륭한 나라이듯이 돈만 필요하고 돈을 위한 것만이 아닙니다.
“교육은 단순히 생계 수단이나 부를 얻기 위한 도구가 아닙니다. 그것은 진리의 추구와 미덕의 실천에 있어서 인간의 영혼을 훈련시키는 정신적 삶의 시작입니다.”
신입생 여러분!
공부 전념 및 공부 목적을 확정하지 않으면 공부의 기쁨과 성공을 못 받을 것이고 공부하는 것은 여전히 힘들고 시련입니다. 공부할 강렬한 욕구를 가지고 공부를 위해 희생하면 앞의 길이 넓고 기쁨을 만날 수 있습니다. 저는 그런 경험을 겪어서, 여러분의 성공을 확신합니다.
저는 이 자리에서 숭고한 이상을 말할 수 있도록 지난 짧은 6개월 동안 동고동락해주신 호치민 기술대학교의 모든 관계자 여러분께 감사드립니다.
자식을 위해 희생하신 저의 부모님을 비롯한 모든 부모님께 감사드립니다.
제가 훌륭한 교수자가 되도록 항상 조언해주시는 호치민 기술대학교의 동료들께 감사드립니다.
첫 만남에서 호치민 기술대학교의 학생들이 제가 올바른 일을 하고 있다는 확신을 준 것에 대해 감사합니다.
마지막으로 제 인생의 스승님들께 감사드리며, 우리에게 어려운 일이 있더라도 언제나 같이 있다는 것을 믿으신다면 이 환영회는 여러분에게 성공적인 시작이 될 것입니다. 신입생 환영 행사를 위한 여러분의 노고에 삼가 경의를 표합니다. 감사합니다.