MOCHI - BÁNH GẠO TRUYỀN THỐNG NHẬT BẢN

Bánh mochi Nhật Bản là một đặc trưng của đất nước mặt trời mọc. Ở Nhật Bản, bánh mochi là món bánh truyền thống được sử dụng trong rất nhiều dịp từ lễ tết đến các lễ hội truyền thống hay dùng làm món bánh tráng miệng. Ở Việt Nam, các bạn có thể dễ dàng mua được bánh mochi ở các siêu thị hay các cửa hàng bán đồ Nhật Bản.

1. Bánh mochi của Nhật Bản 
Bánh mochi là món bánh truyền thống của nước Nhật. Món bánh này được biết đến như loại bánh giầy nhân ngọt rất phổ biến ở xứ Phù Tang. Hầu như tất cả các lễ hội truyền thống ở Nhật đều dùng bánh mochi để dâng lên thần linh nên bánh mochi là một loại bánh rất nổi tiếng ở đất nước mặt trời mọc. Bánh mochi có rất nhiều loại với cách làm cũng như hương vị khác nhau. Mặc dù vậy, vỏ bánh đều được làm từ các loại gạo nếp ngon nhất và món bánh này mang ý nghĩa may mắn mà các vị thần linh đã ban tặng cho người dân Nhật Bản.

Bánh mochi ở Nhật Bản không chỉ được dùng trong các ngày lễ tết hay các lễ hội mà nó còn được rất nhiều gia đình hay cửa hàng dùng như một món bánh tráng miệng. Nếu bạn tới Nhật Bản, hãy nếm thử ngay món bánh này nhé. Chắc chắn các bạn sẽ phải trầm trồ vì loại bánh này được người Nhật làm hết sức công phu và đa dạng về hình thức cũng như mùi vị.

2. Nguồn gốc của bánh Mochi

Bánh mochi không chỉ có ở Nhật Bản mà nhiều quốc gia khác cũng rất thịnh hành loại bánh này như Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc …Nói về nguồn gốc của bánh mochi, theo nhiều nghiên cứu người ta thấy rằng bánh mochi cũng không phải có nguồn gốc từ Nhật Bản mà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Do ảnh hưởng văn hóa và nhiều yếu tố khác, bánh mochi được cho là du nhập vào Nhật Bản từ khoảng năm 300 Trước công nguyên. Khi đó loại bánh này được làm từ loại gạo nếp thượng hạng và nhân đậu đỏ chỉ dùng để phục vụ tầng lớp quý tộc mà thôi.

3. Những nghệ nhân làm bánh mochi

Món bánh mochi truyền thống của Nhật Bản được biết đến nhiều nhất với hai loại chính là loại bánh chay không nhân và bánh mochi nhân đậu đỏ. Để làm được một chiếc bánh mochi thường người ta sẽ áp dụng rất nhiều các loại máy móc phụ trợ giúp làm bánh nhanh hơn. Tuy nhiên cách làm này thường không thể ngon bằng cách làm bánh thủ công và những người thợ làm bánh thủ công lâu năm được gọi là các nghệ nhân làm bánh mochi.
Để làm được một chiếc bánh mochi bằng phương pháp thủ công gồm rất nhiều công đoạn. Điểm khác biệt khá rõ ràng của phương pháp này so với các cách làm khác chính là ở công đoạn giã gạo. Thường gạo sau khi dược hấp chín sẽ dược cho vào cối để giã. Những nghệ nhân làm bánh mochi sẽ dùng chày và giã gạo bằng tay để tạo nên bột gạo nếp dẻo mịn làm vỏ bánh. Công đoạn giã bột này cần kỹ thuật rất cao và cũng cực kỳ nguy hiểm. Khi gạo được cho vào cối để giã, hai người cầm chày sẽ giã liên tục với tốc độ cao. Một người khác sẽ làm nhiệm vụ đảo bột liên tục trong cối giã giúp bột được giã đều và dẻo mịn. Điểm nguy hiểm ở đây là trong khi giã bột với tốc độ cao, người đảo bột sẽ phải căn cứ vào nhịp chày để cho tay vào đảo bột mà không làm gián đoạn quá trình giã.

Các nghệ nhân làm bánh mochi thường được khá nhiều người biết đến vì khhi họ trình diễn kỹ thuật làm bánh nhất là công đoạn giã bánh được rất nhiều người quan tâm. Những món bánh mochi được làm thủ công từ bàn tay của các nghệ nhân làm bánh cũng được bán với giá khá cao và được mọi người đánh giá là có mùi vị cũng như chất lượng hơn hẳn so với các loại bánh mochi làm bằng máy.

4. Các loại bánh mochi thông dụng

Ở Nhật Bản có hàng trăm loại bánh mochi khác nhau với rất nhiều hương vị được mọi người thêm vào. Tuy vậy, vẫn có những loại bánh mochi thông dụng mà hầu như mọi người ở Nhật đều biết đến. Các loại bánh mochi thông dụng có thể kể ra như:
- Daifuku Mochi: đây là loại bánh mochi thường được dùng trong các dịp tết với nhân được làm từ đậu đỏ hoặc đậu trắng sên đường.

- Ichigo Daifuku: đây cũng là món bánh được dùng trong những ngày tết nhưng thường dành cho trẻ em. Ichigo Daifuku có lớp vỏ bánh giống như bánh Daifuku nhưng nhân bên trong ngoài đậu đỏ sên đường sẽ có thêm một trái dâu tây tươi nữa.

- Kusa mochi: đây là món bánh mochi được làm rất phổ biến ở nhiều vùng quê Nhật Bản. Kusa mochi được làm với lớp vỏ bánh màu xanh lá cây và được tạo nên từ cây ngải cứu và nhân bằng đậu đỏ sên đường. Chính vì thế mà Kusa mochi còn được gọi với cái tên là mochi ngải cứu, mochi cỏ xanh hay Yomogi Mochi.

- Ice Cream Mochi: nghe tên thôi chắc các bạn đã biết loại mochi này có nhân kem rồi phải không. Loại bánh này có lớp vở ngoài được làm từ bột Mochiko chứ không phải bột nếp và nhân bánh làm từ các loại kem khác nhau. Bình thường sau khi làm xong người Nhật sẽ để bánh trong tủ lạnh, khi chuẩn bị ăn họ mới bỏ ra ngoài để tránh làm nhân bánh bị tan chảy.

- Oshiruko Mochi: đây là loại mochi ướt rất phổ biến. Bánh mochi sau khi được làm xong sẽ được bỏ vào trong chè đậu đỏ và đun lên. Món bánh mochi ướt này khá giống với món bánh chay ở Việt Nam chỉ khác là họ dùng đậu đỏ thay vì nước đường đậu xanh mà thôi.

- Mochi nướng: món bánh mochi nướng thường được làm thành hình như một miếng đậu phụ vậy. Sau khi được nướng lên, bánh sẽ được ăn cùng với mì uon và món mì udon này được gọi là Chikara Udon.

- Zoni Mochi: món bánh mochi này không hẳn là mochi ướt nữa mà có thể gọi là … canh mochi. Người ta nấu canh rau củ sau đó cho thêm bánh mochi vào sẽ gọi chung là Zoni mochi. Món này thường được người Nhật ăn vào những ngày tết đầu năm mới.

- Kinako Mochi: món bánh mochi này gần giống với món bánh mochi nướng nhưng nó vẫn được làm với hình dạng của bánh mochi thông thường. Sau khi bánh được nặn, người ta sẽ cho vào lò nướng lên và phủ một lớp bột đậu nành nướng lên trên khi ăn.

- Sakura Mochi: món bánh này có một điểm đặc trưng rất thú vị đó là nó mang hương vị của hoa anh đào. Sakura mochi được làm giống như món bánh mochi truyền thống nhưng khi hấp người ta sẽ quấn bên ngoài bánh bởi một chiếc lá của cây hoa anh đào.

- Hishi Mochi: đây là loại bánh mochi được làm phổ biến trong lễ hội Hina Matsuri – lễ hội dành cho các bé gái ở Nhật Bản. Món bánh này thường được làm cho trẻ con ăn nên chúng có màu sắc tươi tắn và nhân thường được làm từ kẹo hoặc đậu phộng bọc đường.

Ngoài các loại bánh kể trên, vẫn còn rất nhiều loại bánh mochi khá nổi tiếng như Hanabira mochi,  Dango mochi, Nattomochi, Zunda mochi, Nagamashi mochi, Iwai mochi, Kashiwa mochi, Dango mochi … 

Mỹ Toàn
Viện Đào tạo Quốc tế HUTECH