Khám phá chiều sâu văn hóa và nhân học trong kiến trúc nhà rường miền Nam qua talkshow của CLB Kiến trúc - Nội thất
- 11/10/2021
Tối 09/10 vừa qua, chuỗi talkshow trực tuyến của CLB Kiến trúc - Nội thất thuộc Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) tiếp tục diễn ra với chủ đề “Khái quát về nhà rường truyền thống miền Nam”, mang đến cho sinh viên góc nhìn văn hóa và nhân học trong tương tác giữa con người và kiến trúc trong chiều sâu tâm thức người Việt.
Đây cũng là talkshow thứ 02 trong chuỗi Heritage Talk với nội dung bảo tồn di sản và các giá trị văn hóa dân tộc do CLB Kiến trúc - Nội thất phối hợp với nhóm Tản mạn kiến trúc (fanpage đạt gần 35.000 lượt theo dõi) thực hiện.
Đây cũng là talkshow thứ 02 trong chuỗi Heritage Talk với nội dung bảo tồn di sản và các giá trị văn hóa dân tộc do CLB Kiến trúc - Nội thất phối hợp với nhóm Tản mạn kiến trúc (fanpage đạt gần 35.000 lượt theo dõi) thực hiện.
Talkshow diễn ra vào tối 09/10 thu thú sinh viên từ nhiều trường đại học tham dự
Talkshow có sự tham dự của TS. Nguyễn Thị Ngọc Quyên - Trưởng Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật cùng Ban Chủ nhiệm và các giảng viên Khoa. Đảm nhiệm vai trò diễn giả là KTS. Nguyễn Trần Trọng Nghĩa và nhà nghiên cứu Trương Trần Trung Hiếu - hai nhà đồng sáng lập nhóm Tản mạn kiến trúc. Talkshow đã mang đến cho các bạn sinh viên từ nhiều trường đại học như HUTECH, ĐH Văn Lang, ĐH Tôn Đức Thắng, ĐH Kiến trúc TP.HCM,… cái nhìn toàn cảnh về kiến trúc nhà rường (hay còn gọi là nhà gỗ truyền thống) trong tiến trình lịch sử của vùng đất phương Nam cũng như đặc trưng nhà rường nơi đây so với các tỉnh miền Trung.
 |
 |
 |
 |
 |
|
Nhà rường trong dòng chảy lịch sử và đặc trưng điều kiện địa lý vùng đất phương Nam
Cụ thể, kiến trúc nhà rường - vốn đã phát triển đến độ hoàn mỹ vào thời các chúa Nguyễn - đã cùng các nhóm thợ miền Trung vào phương Nam theo sự dịch chuyển dân cư trong dòng chảy lịch sử khẩn hoang miền Nam, dần tạo nên những nét đặc trưng của phong cách nhà gỗ nơi đây. Điều kiện khí hậu, thời tiết và địa hình là những yếu tố quan trọng tạo nên đặc trưng nhà rường giữa các vùng miền.
Sự khác biệt trong bộ khung kèo trong kiến trúc nhà rường giữa miền Nam và các tỉnh miền Trung
 |
Đặc trưng kiến trúc nhà miền Bắc và nhà rường ở Huế, Bình Định |
 |
|
 |
Kết cấu đóng mộng của một ngôi nhà gỗ, tạo nên sự linh động và dễ dàng tháo lắp, di chuyển đến địa điểm khác
Mặt cắt dọc nhà cổ Chánh Trung (Bình Dương)
Một số thuật ngữ trong bộ khung kèo nhà rường
Tiếp biến mái lợp nhà rường
Nét chạm trổ trên thanh kèo ở nhà cổ Đại Điền (Bến Tre)
Từ kiến trúc nhà rường cơ bản, các diễn giả cũng giới thiệu một số kiểu mở rộng ngôi nhà theo nhu cầu của gia chủ theo Hán tự như chữ Nhị, chữ Tam, chữ Công, chữ Khẩu, chữ Môn, chữ Đinh (phổ biến nhất miền Nam) và chữ Quốc - hình thức phát triển không gian nhà rường có quy mô lớn nhất, mở rộng về cả bốn phía. KTS. Nguyễn Trần Trọng Nghĩa cho biết, khí hậu miền Nam ôn hòa, không đón gió nóng nên mái lợp ngói không quá dày giúp giảm tải trọng đáng kể cho bộ khung tạo điều kiện thuận lợi để gia chủ dễ dàng mở rộng theo nhu cầu.
Ngoài đặc trưng về kiến trúc, không gian sinh hoạt và trang trí nhà rường được xem là điểm nhấn, thể hiện chiều sâu tâm thức văn hóa của người Việt. Không gian sinh hoạt của nhà rường phân chia thành gian thờ, nội tự, ngoại khách, buồng, hàng hiên, chái mở rộng,... Trong đó, gian thờ được đặt ở trung tâm của ngôi nhà và được bày trí theo một trật tự nhất định thể hiện sự tôn kính tổ tiên qua nhiều thế hệ.
Phân bố không gian sinh hoạt điển hình của nhà rường
Gian thờ được đặt ở trung tâm của ngôi nhà
Khu vực chuyển tiếp giữa gian thờ và khu vực ngoại khách
Bên cạnh đó, nội thất và trang trí góp phần thể hiện nhiều quan điểm về triết lý nhân sinh, địa vị xã hội của gia chủ. Những tạo tác trang trí được chạm trổ tinh xảo, kỳ công của nhà rường như xà cừ, chạm lộng, bao lam, ánh kim,... ẩn hiện dưới ánh sáng dịu nhẹ được chắt lọc qua cửa thượng song hạ bản tạo nên sự ấm cúng, riêng tư và hài hòa của không gian. Nhà nghiên cứu Trương Trần Trung Hiếu chia sẻ “Cửa thượng song hạ bản với lối đóng mở theo từng đôi giúp hạn chế ánh sáng lọt vào ngôi nhà. Từng tia sáng dịu nhẹ phản chiếu lên các đường nét chạm trổ của nội thất tạo nên mỹ cảm tốt nhất. Điều này tạo nên cảm thức ánh sáng đặc trưng, là mối tương quan giữa con người và ánh sáng được đặt trong thực thể kiến trúc nhà rường”.
 |
 |
Sự hài hòa giữa đặc và rỗng trong trang trí trong nhà cổ Bình Thủy (TP. Cần Thơ)
 |
 |
Xà cừ được phản chiếu tạo ra nhiều màu sắc (nhà cổ họ Lê ở TP. Châu Đốc, An Giang)
Trang trí bao lam với chạm trổ chim trĩ và hoa phù dung
Hình ảnh được chụp từ nhà cổ Bình Thủy (TP. Cần Thơ)
Phần ngoại khách của nhà cổ Chánh Trung (Bình Dương)
Có thể nói, góc nhìn nhân học độc đáo mà cụ thể là mối tương quan con người - ánh sáng như một làn gió mới cho sinh viên nhóm ngành Kiến trúc - Nội thất, giúp các bạn có cái nhìn đa chiều và mở rộng phạm vi nghiên cứu. Kiến trúc không chỉ là một thực thể mà còn là sự phản chiếu chiều sâu văn hóa, lịch sử của dân tộc mà những kiến trúc sư tương lai mang trong mình sứ mệnh bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống.
Tin & Ảnh: Khánh Ngọc
Phòng Truyền thông
Các tin khác
Sinh viên VKIT HUTECH hứng khởi tìm hiểu công nghệ Robotics
Sáng 25/4, Viện Công nghệ Việt - Hàn (VKIT) HUTECH tổ chức buổi Hội thảo "Khám phá công nghệ Robotics" thu hút đông đảo các bạn sinh viên ngành...
Giải Nhất toàn Đoàn Liên hoan văn nghệ “Tự hào tuổi trẻ HUTECH” gọi tên Khoa Tài chính - Thương mại
Tối ngày 23/4, Đêm Công diễn và Trao giải Liên hoan văn nghệ “Tự hào tuổi trẻ HUTECH” do Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên HUTECH tổ chức đã chính...
[Video] Trình diễn trang phục dạo phố của sinh viên Thiết kế thời trang HUTECH: biến hóa, đa sắc, sáng tạo
Ngày 23/4, 20 bộ sưu tập ấn tượng là đồ án môn học của sinh viên lớp 22DTTA1, 22DTTA2 ngành Thiết kế thời trang, Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật HUTECH...
Sinh viên Tâm lý học HUTECH “bỏ túi” những định hướng nghề nghiệp triển vọng cho tương lai
Ngày 23/4, Khoa Khoa học Xã hội và Quan hệ Công chúng HUTECH đã tổ chức buổi Tọa đàm “Định hướng nghề Tâm lý”. Đây là cơ hội giúp sinh viên nhận...
Ngắm nhìn gần 100 tác phẩm nghệ thuật của sinh viên ngành Thiết kế đồ họa HUTECH
Nhằm tạo điều kiện để sinh viên ngành Thiết kế đồ họa trưng bày, giới thiệu các tác phẩm mang tính thể nghiệm mới mẻ, ngày 23/4, Khoa Truyền thông...
04 sinh viên Viện Đào tạo Quốc tế “xuất ngoại" tham gia Hội trại Đông Nam Á tại “xứ sở chùa vàng"
Từ ngày 22-30/4, 04 sinh viên Viện Đào tạo Quốc tế HUTECH tham gia Chương trình “Hội trại Đông Nam Á - RMUTR International Youth Camp 2024” tại...
Tin nổi bật
-
HUTECH công bố 04 phương thức tuyển sinh Đại học dự kiến năm 2024
-
Quy chế tuyển sinh trình độ Đại học chính quy 2024
-
Tra cứu kết quả xét tuyển Đại học 2024
-
Đăng ký Xét tuyển học bạ
-
Chính sách học phí và học bổng tuyển sinh năm 2024 tại HUTECH
-
HUTECH thông báo tuyển sinh trình độ Thạc sĩ năm 2024 - Đợt 1
-
HUTECH thông báo tuyển sinh đào tạo trình độ Tiến sĩ năm 2024 - Đợt 1
-
Tuyển sinh Đào tạo trình độ Thạc sĩ năm 2023 - đợt 1
-
Tuyển sinh Đào tạo trình độ Tiến sĩ năm 2023 - đợt 1
