Tiếp nối chuỗi hoạt động Tập huấn kỹ năng “Chăm sóc người học”, Phòng Nhân sự Trường Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH) đã tổ chức buổi Tập huấn chuyên đề “Sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp” vào ngày 18/4, nhằm giúp đội ngũ cán bộ - giảng viên - nhân viên (CB-GV-NV) Nhà trường nâng cao kỹ năng ngôn ngữ để lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành hiệu quả cùng sinh viên.
Mở đầu buổi tập huấn, ThS. Chế Dạ Thảo - Trưởng Bộ môn Kỹ năng, Trung tâm Tin học - Ngoại ngữ - Kỹ năng HUTECH nhấn mạnh tầm quan trọng của ngôn ngữ giao tiếp, đặc biệt là trong môi trường giáo dục, khi thầy cô không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức mà còn là người kết nối, tạo dựng niềm tin với sinh viên. Với ba hình thức chính gồm ngôn ngữ nói, ngôn ngữ hình thể và ngôn ngữ viết, ngôn ngữ giao tiếp giúp giảng viên linh hoạt điều chỉnh cách trao đổi, từ đó trở nên gần gũi, dễ tiếp cận và hỗ trợ người học hiệu quả hơn trong cả học tập lẫn đời sống tinh thần.
ThS. Chế Dạ Thảo nhấn mạnh tầm quan trọng của ngôn ngữ giao tiếp, đặc biệt là trong môi trường giáo dục
Ở phần nội dung về ngôn ngữ nói, ThS. Chế Dạ Thảo phân tích sâu về vai trò của việc chọn lọc từ ngữ. Giao tiếp hiệu quả không chỉ phụ thuộc vào cách phát âm rõ ràng mà còn đòi hỏi sự nhạy cảm trong việc sử dụng ngôn từ phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng. Một từ ngữ dù đúng nghĩa nhưng nếu đặt sai thời điểm, sai đối tượng cũng có thể dẫn đến hiểu lầm hoặc gây tổn thương. Do đó, giảng viên cần cân nhắc kỹ lưỡng trong cách diễn đạt, hướng đến sự rõ ràng, tích cực và dễ tiếp nhận, từ đó góp phần nâng cao chất lượng tương tác và khả năng đồng hành cùng sinh viên.
Diễn giả cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngôn ngữ hình thể, những tín hiệu vô thức như cử chỉ, ánh mắt, tư thế,… vốn chiếm phần lớn trong quá trình giao tiếp. Đây là loại ngôn ngữ mà con người thường không thể kiểm soát, nhưng lại thể hiện rõ nhất cảm xúc thật sự. Với giáo viên, việc ý thức và sử dụng tốt ngôn ngữ cơ thể sẽ giúp tạo cảm giác an toàn, thiện cảm và cởi mở nơi các bạn, đặc biệt trong những lúc các em đang gặp khó khăn hoặc cần được lắng nghe.
Bên cạnh ngôn ngữ nói và hình thể, ngôn ngữ viết cũng là một công cụ giao tiếp quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh giao tiếp qua thư điện tử, văn bản hành chính hay các nền tảng trực tuyến ngày càng phổ biến. Khác với lời nói, ngôn ngữ viết cho phép người dùng có thời gian cân nhắc, lựa chọn cách diễn đạt sao cho thấu đáo và phù hợp với người nhận. Một văn bản sử dụng ngôn từ rõ ràng, tích cực, thể hiện sự đồng cảm và chân thành sẽ góp phần xây dựng môi trường học tập cởi mở, nuôi dưỡng sự chủ động và tin tưởng nơi sinh viên.
Những chia sẻ từ diễn giả giúp đội ngũ CB-GV-NV dễ dàng đồng hành và thấu hiểu cùng cảm xúc sinh viên
Một nội dung đáng chú ý trong chương trình là phần liên hệ với Tháp nhu cầu Maslow, trong đó ThS. Chế Dạ Thảo lý giải rằng khi những nhu cầu cơ bản như an toàn, sinh lý được đáp ứng, con người sẽ bắt đầu tìm kiếm sự kết nối, công nhận và phát triển cá nhân. Ngôn ngữ - nếu được sử dụng đúng cách - sẽ trở thành chiếc chìa khóa giúp đội ngũ CB-GV-NV chạm đến những tầng sâu trong nhu cầu của sinh viên, giúp các em cảm thấy mình có giá trị, được tôn trọng và được đồng hành đúng nghĩa.
Phần thực hành theo mô hình 5W1H (What, When, Where, Why, Who, How) diễn ra sôi nổi vào cuối buổi tập huấn. Các thầy cô chia nhóm thảo luận, đặt câu hỏi và mô phỏng trò chuyện để khai thác thông tin hiệu quả. Hoạt động này không chỉ giúp rèn luyện kỹ năng giao tiếp mà còn giúp nhận diện những điểm yếu trong phong cách giao tiếp, như cách đặt vấn đề, nhịp điệu câu hỏi và khả năng phản hồi. Khi đóng vai người kết nối, giảng viên hình thành thói quen lắng nghe chủ động, tạo không gian an toàn cho sinh viên chia sẻ, từ đó nâng cao hiệu quả tư vấn và hỗ trợ. Phương pháp 5W1H giúp các thầy cô phát triển tư duy hệ thống và nâng cao khả năng "hỏi để hiểu", giúp xây dựng môi trường giáo dục thực chất, lấy sinh viên làm trung tâm.
Các thầy cô sôi nổi thảo luận, hoàn thành yêu cầu thực hành cuối buổi tập huấn
Hy vọng chương trình sẽ giúp các thầy cô xây dựng mối quan hệ bền chặt hơn với sinh viên
Kết thúc chương trình, ThS. Chế Dạ Thảo một lần nữa nhấn mạnh: “Ngôn ngữ trong giao tiếp không chỉ là công cụ truyền thông tin, mà còn phản ánh vị thế, nhân cách và sức ảnh hưởng của người sử dụng.” Với đội ngũ CB-GV-NV, việc hiểu rõ giá trị của từng lời nói, từng biểu cảm, từng dòng chữ,... sẽ giúp xây dựng mối quan hệ bền chặt và nhân văn hơn với sinh viên, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc người học trong cả giảng dạy và quản lý học đường.
Tin: Mỹ Lam
Ảnh: Thành Phúc
TT. Truyền thông